राष्ट्रपतिसँगको सम्बन्ध दुरुपयोग गरी ‘संगठनात्मक मिलेमतो’बाट तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले दुईपटक विघटन गराएको प्रतिनिधि सभा बाँचेर अन्ततः शेरबहादुर देउवाले आइतबार विश्वासको मत लिए । खसेको २४९ मतमा १६५ प्राप्त गरी करिब १६ महिनाको लागि बहुमतको प्रधानमन्त्री भए । र, प्रतिनिधिसभा चुनाव पनि उनले नै गराउने छन् ।
प्रत्येक अन्त्यले एउटा सुरुवात बोकेको हुन्छ । नेपालको राजकाजमा एउटा अध्याय सकिएर अर्को अध्याय सुरु भएको छ । हावा भरिएको बेलुन उडे जस्तो भरिँदै गएको दम्भले उडाएको ओलीको स्वेच्छाचारी प्रवृत्तिले तहसनहस अर्थ–राजनीति र राज्य सञ्चालनको बेथिति हटाउनुपर्ने पहिलो आवश्यकता छ । मनोमानी ढंगले सत्ता सञ्चालन गर्न ओलीले दुई महिनामामा करिब १४ वटा अध्यादेश जारी गराएर ‘अध्यादेश राज’ सुरु गरेका थिए, त्यसलाई भत्काउनुपर्ने हुन्छ ।
देउवाले मन्त्रिपरिषद्को निर्णयबाटै संवैधानिक परिषद् (काम, कर्तव्य, अधिकार र कार्यविधि) सम्बन्धी (पहिलो संशोधन) अध्यादेश, २०७८ खारेज गराइसकेका छन् । यसअन्तर्गत भएका संवैधानिक नियुक्तिहरू ओलीले राज्यको नियन्त्रण र सन्तुलन प्रणाली भत्काएर ‘म नै राज्य हुँ’ अवधारणा निर्माण गर्ने मिलेमतोअनुसार गरेका थिए । अब के हुन्छन् ती नियुक्तिहरू त्यो हेर्न अझै बाँकी छ । संसदीय सुनुवाइ विना नियुक्त भएका नौ जना राजदूतलाई त देउवाले फिर्ता बोलाइसकेका छन् ।
देउवा सरकार दोहोरो च्यापोमा छ । पहिलो हो कोभिड–१९ सँग जुध्नु, पुसको १५ गते चीनको हुवानबाट निस्केको यो भाइरस व्यवस्थापन गर्न सरकारको घैँटोमा घाम चैत्र ११ गते मात्र लाग्यो । रोकथामको लागि व्यवस्थापन गर्नुपर्ने झन्डै अढाई महिनाको यो समय तत्कालीन प्रधानमन्त्री ओलीले बरबाद गरे । उनी त झन् भन्दै हिँडे– ‘आएको थियो गई सक्यो । बेसार पानी खाए ठिक हुन्छ ।’ त्यतिबेला उनी त भ्रमण वर्षको २०२० को लागि पर्यटनमन्त्री चीन पठाउँदै थिए, जतिबेला अकस्मात् लकडाउन गर्नुपर्यो ।
ओम्नीको उदय, भ्रष्टाचारबाट बच्न सेनाबाट खरिद, पार्टीभित्र असन्तुलन, सत्तामा टिक्न गरिएका स्वेच्छाचारी निर्णयबाट निस्केका दुष्परिणाम आदिले गर्दा सरकारले लकडाउन गर्नु सिवाय व्यवस्थापन नै गर्न सकेन । पहिलो खोप लगाएका ६५ वर्ष कटेका नागरिकले अहिलेसम्म दोस्रो खोप लगाउन पाएका छैनन् । अहिलेसम्म ६ लाख ६७ हजार संक्रमित भए र ९ हजार ५ सय ५० मरिसकेका छन् । र, भाइरसको प्रकोप बढ्दो छ । यसलाई रोक्न सक्नु फलाम चपाउनुजस्तै छ ।
ओलीको स्वेच्छाचारी चरित्रले जसरी संविधान भत्कियो त्यसलाई पुनर्निर्माण गर्ने अभिप्रायले ओलीविरुद्ध उठेको आवाजको प्रतिफल शेरबहादुरजी प्रधानमन्त्री बनेका हुन् । उनी दूधले धोएको उम्दा मान्छे भएर होइन । तर, सच्चिने अवसर सबैलाई हुन्छ ।
दोस्रो हो, प्रतिनिधिसभामा काँग्रेसको ६१ सदस्यको नेतृत्व गरेकोमा अब गठबन्धनको १६५ संसद्को नेतृत्व गर्नु पर्दाको तालमेल मिलाउनु पर्नेछ । सबैलाई मन्त्री खाने चटारो छ । पैसा कमाउनु परेको छ । महन्त ठाकुर समूहको जनता समाजवादी पार्टी, जसका ११ संसद् अदालतको आदेश अगाडि १९ दिन ओली सरकारमा मन्त्री बनेका थिए, तीनले पनि मन्त्री खाने लोभमा देउवालाई भोट दिएका छन् । ओलीको कट्टर समर्थकसम्म पनि मन्त्री खाने लोभमा देउवाको समर्थक बनेका छन् । माओवादी, एमाले–माधव नेपाल समूह, जसपाको दुवै महन्त ठाकुर र उपेन्द्र यादव पक्ष र उनको आफ्नै पार्टी कांग्रेसभित्र पनि लुज एलायन्स गर्नु पर्नेछ ।
विदेशी मालिक रिझाउन जे पनि गर्न नहिचकिचाउने ओलीको स्वभाव मुलुकभित्र भने दम्भले फुलेको बेलुनजस्तो थियो, जो क्षणभरमै फुट्यो । यहाँनेर देउवालाई सजिलो छ । उनी अत्यन्त लचकदार छन् । यति लचकदार छन् कि उनको प्रधानमन्त्री विगतलाई हेर्दा उनले सत्तामा टिक्नको लागि नेपालको राजनीतिमा धेरै नै विकृति ल्याएका छन् । पजेरो कल्चर देखि, संसद् खरिद–बिक्री, अनि असक्षम सक्षम हुँदै श्री ५ बाट अन्याय, न्याय दुवै पाएका व्यक्ति हुन् ।
ओलीको स्वेच्छाचारी चरित्रले जसरी संविधान भत्कियो त्यसलाई पुनर्निर्माण गर्ने अभिप्रायले ओलीविरुद्ध उठेको आवाजको प्रतिफल शेरबहादुरजी प्रधानमन्त्री बनेका हुन् । उनी दूधले धोएको उम्दा मान्छे भएर होइन । तर, सच्चिने अवसर सबैलाई हुन्छ । उनी जीवनको उत्तरार्ध मात्र होइन राजनीतिको उत्तरार्ध पनि छन् । यो अन्तिम अवसरको सदुपयोग गरेर मुलुकको हकहित, स्वाभिमान र पहिचानको लागि एकलव्य भएर कर्म गर्न सके निःसन्देह उनले इतिहासमा असल नाम राख्न सक्नेछन् । यहाँनिर म एउटा पुरानो गीत सम्झिरहेको छु ।
बोल छ–
भो, भो, नरोऊ जुरेली चरी
हाम्रो पालो आइपुग्यो अब त
हरेक पार्टीमा उन्मुक्त अपराध कर्म गर्न र कमाउने पालो पर्खेर बसिरहेका छन् । यो गठबन्धनमा त्यस्तो जमात बढी छ । गच्छदारहरू र आलमहरूको चंगुुलभित्र परे भने देउवाको यो पाँचौँ कार्यकाल झन् दुःखदायी हुनेछ । तर मलाई लाग्छ, यस्तो हुनेछैन । किनकि उहाँले यो कुरा राम्ररी बुझ्नुभएको छ । यो अन्तिम अवसर को सदुपयोग गर्न म उहाँलाई ह्रदय देखि शुभकामना दिन चाहन्छु । चेतना भया !