काठमाडौं, १९ असार
कुनै समय कर्मचारीको सबैभन्दा आकर्षक कार्यालय रहेको मालपोत कार्यालयमा अहिले साढे चार सय भन्दा धेरै पद रिक्त छन् । मालपोतमा कर्मचारी सरुवा हुनै नचाहदा यती ठूलो संख्यामा दरबन्दी रिक्त भएको हो ।
भ्रष्टाचारमा परिने डरले कर्मचारीहरु मालपोतमा सरुवा हुन नचाहेका हुन् । ठूलो संख्यामा कर्मचारी रिक्त भएको पछि भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभागका महानिर्देशक शेषनारायण पौडेल फेसबुकबाटै कर्मचारीलाई आह्वान गरेका छन् । मालपोतमा सरुवा हुन चाहनेलाई अनलाइनमार्फत आवेदन दिन उनले सोमबार फेसबुकमा आह्वान गरेका हुन् । कर्मचारी अभाव भएपछि यस्तो आह्वान गरिएको पौडेलले बताए ।
विभागका अनुसार हाल मालपोतमा चार सय ७० पद रिक्त छन् । मालपोत कार्यालयहरुमा प्रमुख मालपोत अधिकृत(उप सचिव)का ५९ मध्ये २६ पद रिक्त छन् । अधिकृतको दुई सय ४९ दरबन्दी रहेकोमा एक सय १ तथा नासुको सात सय ९४ मध्ये एक सय ३० पद रिक्त रहेका छन् । खरिदारका एक सय १०, कम्प्युटर अपरेटरको ९० , लेखा अधिकृतको १० तर अन्य तीन प्राविधिक पदहरु रिक्त छन् ।
‘कर्मचारी आउन नचाहेरै धेरै पदहरु रिक्त भएका हुन्,’ महानिर्देशक पौडेल भन्छन्,‘मालपोतलाई धेरै कर्मचारीले असुरक्षित महशुस गर्ने रहेछन् । त्यही भएर अन्य कार्यालयबाट मालपोतमा सरुवा हुन नचाहेको देखिन्छ ।’ कुनै समय मालपोतमा सरुवा हुने उच्च पदस्थ व्यक्तिहरुको सोर्सफोर्स चल्ने गर्दथ्यो ।
पछिल्लो पाँच वर्षमा मालपोतमा कार्यरत तीन सय भन्दा धेरै कर्मचारीविरुद्ध भ्रष्टाचार मुद्दा चलेको हो । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको स्टिङ अप्रेसनमा पक्राउ पर्नेमा मालपोतका कर्मचारीको संख्या ठूलो छ । अन्य कतिपय अनियमिततामा पनि आयोगले मालपोतका धेरै कर्मचारीलाई मुद्दा दायर गरिरहेको छ । ‘मालपोत अलि प्राविधिक र कानूनी क्षेत्रको विषय भएकाले कतिपय कर्मचारी नबुझेर पनि समस्यामा परेका छन्,’ महानिर्देशक पौडेल भन्छन्,‘असल नियतले काम गर्ने कर्मचारीलाई कहिल्यै समस्या हुँदैन, विभागले संरक्षण गर्छ । अब मालपोत पहिले जस्तो छैन ।’
देशैभरीका मालपोत कार्यालयमा क्रमश सुधारहरु भइरहेको उनको भनाई छ । बिचौलियाहरु पूर्ण रुपमा निषेध गरिएको, अनलाइन प्रविधिको सुरुवात गरिएको उनी बताउँछ । लकडाउनको अवधिमा कार्यालयमा सुधार गरेर सेवालाई थप परिस्कृत गरिएको उनको भनाई छ । मालपोतमा आउने कर्मचारीलाई निष्पक्ष तरिकाले घरपायक हुने गरी सरुवाको नीति समेत बनाइएको पौडेल बताउँछन् । कर्मचारीमाथि निगरानी गर्न हाकिमलाई निर्देशन दिइएको र कुनै कर्मचारीले गल्ती गरेका कार्यालय प्रमुखलाई नै जिम्मेवार बनाउन थालिएको छ । दुई साताअघि मालपोत कार्यालय डिल्लीबजारका कर्मचारी पक्राउ परेकोमा कार्यालय प्रमुखलाई कारबाही स्वरुप सरुवा गरिएको थियो ।
तीन सय कर्मचारी भ्रष्टाचार मुद्दा झेल्दै
मालपोतका तीन सय भन्दा धेरै कर्मचारी भ्रष्टाचार मुद्दामा निलम्बनमा छन् । भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयका अनुसार निलम्बनमा परेका कर्मचारीको दरबन्दी जगेडामा राखिएको छ । हाल रिक्त रहेको दरबन्दी निलम्बन बाहेकको भएको महानिर्देशक पौडेलले बताए ।
अख्तियारमा पर्ने उजुरीमा स्थानीय तह र शिक्षा क्षेत्रपछि सबैभन्दा धेरै भूमिसम्बन्धि हुने गर्दछन् । त्यस्तै रंगेहात पक्राउमा पनि मालपोतका कर्मचारीहरुको संख्या ठूलो छ । आर्थिक वर्ष २०७५÷७६ मा मात्र आयोगले मालपोतका कर्मचारीविरुद्ध २५ वटा मुद्दा दायर गरेको थियो ।