काठमाडौं । धेरैजसो मानिसहरूले कहिलेकाहीँ आराम गरिरहँदा वा बसिरहँदा अचानक मुटु छिटो धड्किरहेको महसुस गर्ने गर्छन्। छातीबाट मुटु निस्कन लागेको जस्तो अनुभूति हुने, डर लाग्ने स्थिति बन्ने यस्ता लक्षण देखिए पनि, यो सधैँ गम्भीर मुटुरोगको सङ्केत भने होइन।
अत्यधिक तनाव, चिन्ता, थकान, चिया-कफी वा इनर्जी ड्रिंकको अत्यधिक सेवनले मुटुको धड्कन अस्वाभाविक रूपमा बढ्न सक्छ। केही औषधिको असरले पनि यो हुन सक्छ। थाइराइड ग्रन्थिको असन्तुलन तथा रक्तअल्पता (रगतको कमी) पनि मुटुले बढी मेहनत गर्नुपर्ने स्थिति हुन्छ, जसले गर्दा धड्कन तेज हुन्छ।
यदि मुटु छिटो धड्किने लक्षण कहिलेकाहीँ मात्रै देखिन्छ र केही समयमै सामान्य हुन्छ भने, यो सामान्य हो। तर, यदि यो बारम्बार दोहोरिन्छ, लामो समयसम्म रहन्छ, साथै चक्कर लाग्ने, सास फेर्न गाह्रो हुने, छाती दुख्ने जस्ता लक्षण पनि देखिन्छन् भने तुरुन्तै डाक्टरको परामर्श लिनु जरुरी हुन्छ। यस्तो अवस्थामा यो मुटु सम्बन्धी गम्भीर समस्याको सङ्केत हुन सक्छ।
अचानक मुटु छिटो धड्किन थाल्यो भने के गर्ने ?
– चुपचाप बस्नुहोस् र गहिरो सास लिनुहोस्।
– चिसो पानी पिउनुहोस् वा अनुहारमा चिसो पानी छ्याप्नुहोस्।
– मोबाइल, टिभी वा अन्य ध्यान बटुल्ने कार्य केही समयका लागि बन्द गर्नुहोस्।
– शान्त र सहज हुन प्रयास गर्नुहोस्।
नियन्त्रणका उपायहरू
– क्याफिनयुक्त पदार्थहरूको सेवन घटाउनुहोस्।
– नियमित निद्राको तालिका अपनाउनुहोस्।
– योग, ध्यान वा गहिरो सास फेर्ने अभ्यास सुरु गर्नुहोस्।
– तनाव कम गर्ने उपायहरू अवलम्बन गर्नुहोस्।
