Logo
Logo

बा, डोको नफाल्नु


- शम्भु श्रेष्ठ

7.2k
Shares

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले दुईतिहाइ बहुमतको अपमान गर्दै संसद् भंग गरेपछि सबैको मुखमा अब सर्वोच्च अदालतले के गर्छ भन्ने प्रश्न झुन्डिएको छ । सर्वोच्च अदालतले यस विषयमा जे जस्तो निर्णय दिए पनि त्यसले प्रधानमन्त्री ओली र उनको गुटको अवशान निम्त्याउने छ । नेपालको संविधानको मूल उद्देश्य भनेको राजनीतिक स्थिरता हो । संसद्मा नयाँ सरकार गठन गर्ने विकल्प भएसम्म संसद् विघटन गर्ने अधिकार यो संविधानले कसैलाई दिएको छैन । किनभने, यो सरकारसँग प्रतिनिधिसभामा करिब दुईतिहाइको बहुमत छ । दुईतिहाइको सरकारमाथि कसैले अविश्वास प्रस्ताव संसद्मा दर्ता ग¥यो भने सरकारले त्यसको प्रतिवाद संसद्मै गर्नुपर्छ । संसद् छलेर प्रधानमन्त्रीलाई कुनै पनि निर्णय गर्ने अधिकार छैन । उनले गर्ने हरेक निर्णय संसद्प्रति उत्तरदायी हुनुपर्छ । त्यो नै संसदीय मूल्य र मान्यता हो । त्यसमाथि प्रतिनिधिसभाको बैठक आह्वान नभएको अवस्थामा अध्यादेशमार्फत संसद् विघटन गर्नुलाई कुनै पनि कोणबाट सही भन्न सकिन्न ।

शम्भु श्रेष्ठ

जहाँसम्म आफूविरुद्ध अविश्वास प्रस्ताव ल्याउन नेकपाकै सांसदहरुले हस्ताक्षर गरेकोले संसद् विघटन गर्न आफू बाध्य भएको तर्क प्रधानमन्त्री ओलीले गर्दै आएका छन्, त्यो सत्य भए पनि त्यसको उपचार उनले पार्टीभित्र र संसद्मा खोज्नुपथ्र्यो । किनभने, उनीमाथि आफ्नै पार्टीका ९० भन्दा बढी सांसदले अविश्वास प्रस्तावमा हस्ताक्षर गरेको भए पनि त्यसले संसद्मा प्रवेश पाएको थिएन । यदि त्यो हस्ताक्षर संसदमा प्रवेश गरेको भए त्यसमाथि छलफल हुन्थ्यो । आफ्नै दलभित्र आफू अल्पमतमा परिने देखिएमा संसद्मा रहेको अन्य पार्टीको विश्वासमा उनले आफ्नो बहुमत सिद्ध गर्ने अवसर थियो । त्यसपछि आफूविरुद्ध अविश्वास प्रस्ताव ल्याउने आफ्नै दलका सांसदहरुमाथि पार्टी अध्यक्ष र संसदीय दलको नेताका नाताले उनले अनुशासनको कारवाही गर्न सक्थे । यो सबै प्रक्रिया, विधि र पद्धति छाडेर उनले जसरी संसद् विघटन गर्ने काम गरे, त्यो कामले उनी संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रकै विरोधी हुन् भन्ने प्रमाणित गरेको छ ।

उनको यस्तो अलोकतान्त्रिक र अराजक निर्णयलाई भित्री मनदेखि राप्रपा, राजावादी, हिन्दूवादी र पुनःउत्थानवादीबाहेक अरु कुनै पनि लोकतन्त्रप्रति आस्था राख्ने पार्टीले समर्थन जनाएका छैनन् । संसद् भंग भएपछि अर्को निर्वाचन नभएसम्म नयाँ सरकारको गठन असम्भव जस्तै छ । अर्को निर्वाचन कहिले हुन्छ भन्ने केही टुंगो छैन । किनभने, ओलीले तोकेको वैशाखभित्र आम निर्वाचनको सम्भावना छैन । प्रमुख राजनीतिक दलहरु संसद् पुनःस्थापनाको पक्षमा छन् । यदि संसद् पुनःस्थापना भयो भने ओलीको विकल्प यही संसद्बाट खोज्न सकिन्छ । यदि संसद् पुनःस्थापना भएन भने वैशाख अन्तिम साता ओली सरकारको बहिर्गमन हुनेछ । र, अर्को निर्वाचनका लागि नागरिक सरकारको गठन हुनेछ । त्यो नागरिक सरकारले पनि छ महिना अर्थात् असोजका लागि मिति तोक्ने छ । त्यो असोज महिनामा पनि नागरिक सरकारले गराएको निर्वाचनमा प्रमुख राजनीतिक पार्टीले भाग लिएनन् भने, त्यसपछिको राजनीतिक स्थितिले कता कोल्टे फेर्छ भन्ने कुरालाई पनि यतिबेला प्रमुख राजनीतिक दलले ध्यान दिनुपर्छ । त्यतिबेलासम्म नेकपा ओली गुटको त अवशान भइ नै सक्नेछ, नेपाली राजनीतिमा ओली गुटको अवशानसँगै कुन शक्ति उदय हुनेछ भन्ने कुरा पनि ख्याल राख्नुपर्छ । यतिबेला नेपालका राजनीतिमा बाह्य चासो पनि ह्वात्तै बढेको छ । ओलीको यस निर्णयले कम्युनिष्ट विरोधी शक्ति राष्ट्रहरु सल्बलाउन थालेका छन् । कतिपय शक्ति राष्ट्रको ‘एजेन्ट’ बालुवाटारभित्रै डेरा जमाएर बसेका छन् । तिनीहरुकै उक्साहटमा गरिएको यो विघटनले मुलुकको भविष्यलाई कता फर्काउने हो, थाहा छैन । बालुवाटारका भित्री अँध्यारा कोठामा संसद् विघटनप्रति हर्ष बढाइँ र रुवावासीसँगसँगै चल्न थालेको छ । के का लागि हर्षबढाइँ र के का लागि रुवावासी भन्ने कुराले धेरै महत्वपूर्ण अर्थ राख्छ । त्यसैले संसद् विघटन गरेर ओलीले पश्चाताप गर्ने हो भने, सार्वजनिकरुपमै पश्चाताप गरेर निर्णय सच्याउने समय अझै पनि बाँकी छ । किनभने, ओलीको पद र प्रतिष्ठा भन्ने कुरा यो व्यवस्था टिके मात्र सम्भव होला, व्यवस्था नै धरासायी भएपछि पश्चाताप गर्नुको पनि कुनै अर्थ रहँदैन । नेपालीमा एउटा कथा छ– ‘बाजेलाई भिरबाट फाले पनि बा डोको नफाल्नु भन्ने ।’

प्रतिक्रिया दिनुहोस्