काठमाडौं । महालक्ष्मी विकास बैंकको स्थापना सत्ताशक्तिमा पहुँच भएका बिचौलियादेखि अबैध हुन्डी कारोबारीहरुको समूहद्वारा भएको थियो । कुनै कालखण्डमा संचालक बनेर ऋण लिने र घरजग्गामा लगानी गरी रातारात अरबौंपति हुने उद्देश्यले बैंक, बिकास बैंक र फाइनान्स खोल्ने होडबाजी नै चलेको थियो । त्यस कालखण्डमा पूर्वप्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाका साला भूषण राणा, कृष्ण ज्ञवाली, सीताराम प्रसाई, राजेश उपाध्याय, संजयराज गिरी, अरुण पराजुली ‘सुमार्गी’ रमेश अग्रवाल जस्ता नेपालका विवादास्पद नवधनाढ्यहरुले कमसल धितो राखी ऋण प्रवाह गर्दै कमिसन खान बैंक स्थापना गरेका थिए ।
आफ्नो बैंकबाट आफैं ठग्ने नीतिका साथ स्थापना गरिएको महालक्ष्मी विकास बैंकका लगानीकर्तामध्येका कृष्ण ज्ञवाली अबैध हुन्डी कारोबारका डन नै मानिन्छन् । सीताराम प्रसाई नक्कली धितो राखी घरेलु तथा साना उद्योग विकास बैंकबाट ऋण प्रवाह गरेका कारण जेलमै परेका पात्र हुन् । यस्ता पात्रहरुले स्थापना गरेका बैंकहरु राम्रोसँग चल्न नसक्दा र संचालकहरुले कमसल धितोमा कर्जा प्रवाह गर्दा डुब्ने भएपछि यति डेभलमेन्ट बैंक, महालक्ष्मी फाइनान्स, मालिका बिकास बैंक र सिद्धार्थ फाइनान्सलगायतका संस्था गाभिएर महालक्ष्मी विकास बैंक स्थापना गरिएको थियो ।
आफ्ना बैध अबैध काममा सघाउ पुर्याउन महालक्ष्मी विकास बैंक स्थापना गरेका यी अनेक रुपरङका संचालकहरु मिली दरबारमार्गमा मुख्य कार्यालय राखे । बैंकको नाम र मुकाम आकर्षक ठाउँमा राखे पनि कारोबारमा भने विगतकै जस्तो पारदर्शीता कायम नगर्ने नीतिलाई निरन्तरता दिएको घटनाक्रमले देखाउँदैआएका छन् ।
बैंकका एक लगानीकर्ता ज्ञवाली नेपालमा अबैध हुन्डी कारोबारका बादशाह मानिन्छन् । अन्तर्राष्ट्रिय मुद्राकोषले नेपालमा बैंक दुरुपयोग गरी सम्पत्ति शुद्धीकरण हुने गरेको ठहर गरी खाता नखोली १ लाख रुपैयाँ भन्दा बढी रकम ट्रान्सफर गर्न नसकिने, १० लाख भन्दा बढी रकम निकाल्न नपाउने र ७ लाखभन्दा बढी पैसा बचत गर्ने ग्राहकको अभिलेख राख्नुपर्ने कडा नियम लागू गरेपछि ‘क’ श्रेणीका बाणिज्य बैंकहरुले अपारदर्शी कारोबारमा कडाई गर्न बाध्य भएका छन् ।
देश नै हाँक्ने आरजु राणा देउवाका भाइ भूषण राणा लगानीकर्ता भएपछि महालक्ष्मी बिकास बैंकले अवैध रकम ट्रान्सफरको सिन्डिकेट नै संचालन गरेको छ । त्यसको ज्वलन्त उदाहरण महालक्ष्मी विकास बैंकको बानेश्वर शाखाबाट भएको रकम ट्रान्सफरलाई लिन सकिन्छ । महालक्ष्मी विकास बैंकको बानेश्वर शाखाका म्यानेजर विकास रावलले केपी कन्ष्ट्रक्सन प्रालिको नक्कली खाता खोली कारोबार गरेको प्रमाण दृष्टिसँग सुरक्षित छ ।
कुनै पनि कम्पनीको खाता खोल्न बैंकले सम्बन्धित कम्पनीको करचुक्ता प्रमाणपत्र, प्रबन्ध पत्र नियमावली, खाता खोल्ने निर्णयको माइन्युट, र छाप सिष्टममा अपलोड गर्नुपर्छ । अपलोड कागज पूरा भएमात्र सबमीट गरी बैंकको केन्द्रीय कार्यालयले केवाईसी नम्बर पठाउँछ ।
केपी कन्ष्ट्रक्सनले खाता खोल्न निवेदन नै नदिएको र उल्लेखित कुनै कागजात पेश नै नगरेको अवस्थामा खाता खोली रकम ट्रान्सफर भएको उजुरी नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो(सीआईबी)मा परेपछि बैंकका संचालकहरु प्रहरीदेखि राष्ट्रबैंकका अधिकारी मिलाउन दौडधूपमा छन् ।
प्रहरीले यसअघि अनलाइनमार्फत् ६० किलो सुन तस्करीको अबैध भुक्तानी गरेको देखिएपछि पेवेल नेपाल प्रालिका अध्यक्ष भीमप्रसाद तिमल्सिना र र पेमेन्ट गेटवे सजिलो पेका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत काश्यप मानन्धरसहितलाई पक्राउ गरेको थियो । तिमिल्सिना र काश्यपले डिजिटल वालेटको माध्यमबाट सुन तस्करीको रकम अवैध भुक्तानी भएको खुलेको थियो ।
पेवेल नेपाल प्रालि र सजिलो पे पेमेन्ट सर्भिसेस प्रालिले सुन तस्करीको लागि अवैध भुक्तानी गरेको भेटिएजस्तै अहिले पनि हुन्डीको कारोबार गर्न शक्तिको आडमा महालक्ष्मी विकास बैंकले नक्कली खाता खोल्ने गर्दैआएको तथ्यहरुले पुष्टि गर्दैआएका छन् । सरोकारवालाको निवेदन र कागजातविनै केपी कन्ष्ट्रक्सनको नक्कली खाता खोलिन्छ भने हुन्डी कारोबारीसमेत लगानीकर्ता भएको बैंकबाट त्यस प्रयोजनका लागि कति त्यस्ता खाता खोलिएका होलान् ? महालक्ष्मी विकास बैंकका यस्ता गतिबिधि थाहा भएर पनि राष्ट्रबैंक मौन छ ।
महालक्ष्मी विकास बैंकको प्रधान कार्यालयका प्रमुख कार्यकारी अधिकृतको जानकारीविना नक्कली खाता खोल्न संभव छैन । केपी कन्ष्ट्रक्सन एक उदाहरण हो, राष्ट्रबैंकक वा अन्य सरोकारवाला निकायहरुले खोतल्दै जाने हो भने यो बैंक डुब्ने निश्चित जस्तै रहेको स्रोतहरु बताउँछन् ।
बंैंक डिफल्टरदेखि हुन्डी कारोबारीहरुको समूहले बिभिन्न बैंक खोेले, धागाधागा जोडेर डोरी बनाएजस्तै महालक्ष्मी विकास बैंक आवरणमा बलियो देखिएको हो । तर यसको रेसा रेसा डिफल्टरहरुद्वारा भरिएको हुँदा यो जुनसुकै समयमा कर्णाली विकासको नियतिमा डुब्न सक्छ । बैंकका सीईओ निरीह भएकाले कुनै पनि मिडियाको सम्पर्कमा आउन चाहँदैनन् ।
सम्पूर्ण कारोबार अध्यक्ष राजेश उपाध्यायले संचालन गर्दैआएका छन् । राजेश सत्ता संचालकका विश्वासपात्र हुन् । सत्ता संचालकका त्रासले राष्ट्रबैंकले महालक्ष्मी बैंकमाथि छानबिन गर्ने साहस जुटाउन सकेको छैन । जसका कारण बचतकर्ताको अरबौं निक्षेपमाथि खेलबाड भइरहेको छ ।
