काठमाडौं । धेरै मानिसहरू व्यस्त दिनचर्या, शौचालयको अभाव वा बानीकै कारण पिसाब रोक्ने गर्छन्। कहिलेकाहीं रोक्नुले तत्काल कुनै ठूलो असर नपर्न सक्छ, तर बारम्बार यस्तो गर्दा गम्भीर स्वास्थ्य समस्या निम्तिन सक्छ।
कति समयसम्म पिसाब रोक्न सकिन्छ?
मानिसको पिसाब थैलीले करिब चार सयदेखि ६ सय मिलिलिटर पिसाब आरामदायक रूपमा थाम्न सक्छ। तर, जब पिसाब थैली भरिन्छ, शरीरले मस्तिष्कलाई खाली गर्न संकेत दिन्छ। बारम्बार यो संकेतलाई बेवास्ता गर्नाले पिसाब थैलीको कार्यक्षमता कमजोर हुन सक्छ।
लामो समय पिसाब रोक्दा हुने स्वास्थ्य जोखिमहरू
१. युटिआइ (पिसाब बग्ने मार्गमा संक्रमण)
पिसाब रोक्दा पिसाब थैलीमा रहेका ब्याक्टेरियाहरू वृद्धि भएर संक्रमणको सम्भावना बढ्छ।
महिलाहरूमा पिसाब नली छोटो हुने हुँदा युटिआइको जोखिम अझ बढी हुन्छ।
जलन, बारम्बार पिसाब लाग्ने, धमिलो वा गन्धयुक्त पिसाब र पेटको तल्लो भागमा दुखाइ जस्ता लक्षणहरू संक्रमणका लक्षणहरू हुन्।
२. पिसाब थैली कमजोर हुने र राम्ररी काम नगर्ने
बारम्बार पिसाब रोक्दा पिसाब थैलीका मांसपेशीहरू कमजोर हुन्छन् जसले गर्दा पिसाब थैली पूरा खाली गर्न कठिन बनाउँछ। यसले गर्दा पिसाब फर्कने जस्तो अवस्था हुन सक्छ जसमा पिसाब फेरिसक्दा पनि पिसाब थैलीमा अझै पिसाब बाँकी रहन्छ, जसले गर्दा संक्रमण र पिसाब रोकेका कारण पत्थरी बन्ने सम्भावना बढाउँछ।
३. मिर्गौलामा असर
लामो समयसम्म पिसाब रोकिराख्दा मिर्गौलामा फर्किएर दबाब पर्न सक्छ। यसले मिर्गौलामा संक्रमण वा दीर्घकालीन हानि निम्त्याउन सक्छ। समयमै उपचार नगरेमा मृगौलामा सदाका लागी असर पर्न सक्छ।
४. पत्थरी बन्ने खतरा
पिसाब लामो समयसम्म पिसाब थैलीमा रहँदा त्यहाँ मिनरल र फोहोर पदार्थ जमेर पत्थरी बन्न सक्छ। यसले पिसाब गर्न कठिन पार्न सक्छ र कहिलेकाहीं शल्यक्रिया आवश्यक हुन सक्छ।
५. पिसाब नियन्त्रण गुमाउने समस्या तथा बढी सक्रिय पिसाब थैली
पिसाब रोक्ने बानीले पिसाब थैलीको प्राकृतिक प्रक्रिया कमजोर पार्छ। यसले पिसाब नियन्त्रण गर्न गाह्रो बनाउन सक्छ वा बारम्बार पिसाब गर्नुपर्ने समस्या निम्त्याउन सक्छ।
कसलाई बढी जोखिम हुन्छ?
बारम्बार युटिआइ वा मर्गौला समस्या भएका व्यक्ति, गर्भवती महिलाहरू, जसमा हर्मोनल परिवर्तन तथा पिसाब थैलीमा दबाब बढी हुन्छ । वृद्ध व्यक्तिहरू, जसको पिसाब थैली नियन्त्रण क्षमता कमजोर हुन सक्छ ।
कति पटक पिसाब गर्नु उचित हुन्छ?
साधारणतया, वयस्कहरूले हरेक ३-४ घण्टामा पिसाब गर्नु उपयुक्त हुन्छ। लामो समय पिसाब रोक्नाले पिसाब थैलीमा अनावश्यक दबाब पर्न सक्छ र स्वास्थ्य जोखिम बढ्न सक्छ।
स्वस्थ युरिनरी प्रणालीका लागि के गर्ने?
पर्याप्त पानी पिउनुहोस्, जसले ब्याक्टेरिया बाहिर निकाल्न मद्दत गर्छ।
सरसफाइमा ध्यान दिनुहोस्, ताकि संक्रमणको सम्भावना कम होस।
क्याफिन र अल्कोहल कम सेवन गर्नुहोस्, किनभने यी पदार्थहरूले पिसाब थैलीलाई चिडचिडाहट गराउँछन्।
ब्ल्याडर ट्रेनिङ अपनाउनुहोस्, जसले पिसाब नियन्त्रण सुधार गर्न मद्दत गर्छ।
कहिलेकाहीं पिसाब रोक्नु हानिकारक नहुन सक्छ, तर बारम्बार यस्तो गर्दा गम्भीर स्वास्थ्य समस्या निम्तिन सक्छ।
यदि तपाईंलाई निरन्तर पिसाबसम्बन्धी समस्या छ भने चिकित्सकसँग परामर्श लिनु उत्तम हुन्छ।
